لرز ها و ارتعاشات از مسائلی است که بطور معمول در زندگی روتین روزانه ما وجود دارند؛ به عنوان مثال: در زمان استفاده از وسیله شخصی خود با عبور از هر پستی و بلندی موجود در خیابان ارتعاشات ریز و درستی به ماشین و سپس به شما وارد خواهد شد که برای رفع این مشکل وسیله ای به نام لرزه گیر طراحی و در خودرو ها تعبیه شده است.
لرزه گیر ها دارای انواع مختلف می باشند و برای لوازم مختلف با توجه به نوع کاربرد و طرز کارکرد آن، لرزه گیر مناسبی انتخاب می شود.
لرزه گیر چیست؟
می توان یکی از اساسی ترین و اصلی ترین تجهیزات دینامیکی را لرزه گیر دانست و بیشترین کاربرد آن در صنعت لوله کشی می باشد که می بایست از لرزش های خط لوله تا حد ممکن جلوگیری نماید.
درواقع با کمک لرزه گیر شرآلات را در قسمت های مختلف، ثابت نگه می دارند.
بطور معمول از لرزه گیر لاستیکی برای کنترل و مهار لرزش و ارتعاش و از لرزه گیر اکاردئونی برای کنترل و مهار انبساط و انقباض لوله ها که از تغییرات دمایی حاصل می شود، استفاده می نمایند.
لرزه گیر ها دارای انواع مختلفی اعم از ساده و پیچیده می باشند. لرزه گیر های ساده فقط از یک رابر که درواقع تکه ای لاستیک هستند ساخته شده اند و معمولا از آن ها در زیر پایه های وسایل مکانیکی خط تولید، موتور ها یا ماشین چاپ استفاده می شود.
اما لرزه گیر های پیچیده در خطوط نفت و گاز یا خطوط لوله آب مورد استفاده قرار می گیرند و دارای تحمل فشایر بسیار زیادی هستند.
انواع لرزه گیر لوله
- آکاردئونی
- فلزی
- خرطومی یا فلزی
- لاستیکی یا غیر فلزی
-
لرزه گیر آکاردئونی
از این لرزه گیر برای جلوگیری از انواع ارتعاشات محوری، زاوه ای و جانبی استفاده می شود. از اصلی ترین اجزای این لرزه گیر قسمتی به نام بلوز است که ویژگی هایی همچون: جنس، ضخامت، انعطاف، شکل و حتی تعداد پره ها در آن را می توان تغییر داد و تاثیر کستقیمی بر روی کارایی قطعه مورد نظر خواهند داشت.
اجزاز تشکیل دهنده لرزه گیر آکاردئونی: غلاف داخلی، لوله، فلنج، پایه نگه دارنده چرخ، بلوز، چرخ تنظیم کننده و غیره.
مزایای لرزه گیر آکاردئونی
- نوع اتصال فلنجی و پیچ و مهره
- مقاومت در برابر دما و فشار زیاد
- استفاده از پره در طراحی
-
لرزه گیر فلزی
این نوع لرزه گیر از مقاومت بیشتری نسبت به لرزه گیر های دیگر می باشد زیرا، بدنه آن از فلز و آلیاژ های آن ساخته شده است. به دلیل تحمل بالا در برابر فشار، دما، ارتعاشات از آن ها در صنایع پتروشیمی،نفت و همینطور کارخانه های صنعتی استفاده می شود.
این نوع لرزه گیر به سه صورت فلنجی، جوشی و دنده ای متصل می شوند، هر کدام از این اتصالات ویژگی های خاص خود را دارند. به عنوان مثال: اتصال جوشی دارای آب بندی مناسب است؛ اتصال فلنجی را می توان به راحتی تعویض کرد و اتصال دنده ای می تواند ارتعاشات را در جهت های عمودی، افقی و زاویه ای حذف نماید.
انواع لرزه گیر فلزی شامل: فلزی مهاردار، خرطومی فلزی، فنرهای فشاری، مهاردار زاویه ای، فلنج دار، جوشی، یک لایه، چند لایه
-
لرزه گیر خرطومی فلزی
این نوع لرزه گیر به نسبت سایرین نیازمند فضای کمتری می باشد. با استفاده از این لرزه گیر نیازی به استفاده از تجهیزاتی همچون تقویت کننده و پشتیبان نمی باشد زیرا، خود این لرزه گیر در کاهش ارتعاشات سیستم تاثیر گذار می باشد. بخاطر انعطاف بالا، از این نوع در شکل ها و زوایای متفاوتی می توان استفاده نمود.
انواع: فلزی مهاردار، خرطومی فلزی، فنرهای فشاری، مهاردار زاویه ای، فلنج دار، جوشی، یک لایه، چند لایه
-
لرزه گیر لاستیکی
این نوع لرزعه گیر علاوه بر جذب ارتعاشات و لرزش ها، ارتعاشات دمایی که همان انبساط و انقباض می باشند را نیز کنترل می کنند. درواقع لرزه گیر های لاستیکی از ترکیب فلز و لاستیک ساخته شده اند که البته این ترکیب باعث شده است تا تحمل دما و فشار کمتری نسبت به بقیه داشته باشند؛ با این حال در بین لرزه گیر های موجود دارای بیشترین کاربرد می باشند.
حداکثر دمایی که قادر به تحمل آن است 90 درجه و حداکثر فشار 16 بار.
انواع: خرطومی، مهاردار، یو نیورسال، اتو کلاو، دستگاه لرزاننده، بلا دری مهاردار، بلا دری مقاوم و انعطاف پذیر در مقابل حرارت
مزایای لرزه گیر لاستیکی
- انعطاف پذیری بالا
- سبک
- استفاده زیاد از آن ها در پمپ ها
- اتصال به صورت فلنجی
- حذف ارتعاشات را در جهات مختلف
- مقاومت در مقابل تنش های الکتریکی
- نیاز نداشتن به واشر و درزبند
- حذف اتلاف حرارت
چگونگی اتصال لرزه گیر
در ابتدا لرزه گیر باید متناسب با فشار، دما و ترکیبات شیمیایی سیال موجو باشد. دقت نمایید تراز بودن دو سر لرزه گیر بسیار مهم می باشد زیرا در صورت تراز نبودن، باعث افزایش تنش برشی و کاهش عمر و میزان حرکت خواهد شد. سبک سوراخ کاری فلنج های لرزه گیر می بایست هماهنگ با فلنج خط لوله باشد. برای جلوگیری از نشتی، باید از پیچ فلنج استفاده نمایید.
به هیچ عنوان نزدیک لرزه گیر های لاستیکی نباید جوشکاری انجام گیرد. با استفاده از مسند ها می بایست وزن خطوط لوله گرفته شده و سپس از لرزه گیر لاستیکی استفاده نمود زیرا تحمل وزن آن را نخواهند داشت.
دلیل ضروری بودن استفاده از لرزه گیر؟
بدون وجود لرزه گیر ها در خطوط لوله اصطلاحا در خط خستگی اتفاق می افتاد به این معنی که تحمل اتصالات پایین آمده و نشتی های متعدد اتفاق می افتد. همچنین نبود لرزه گیر تبعاتی همچون: بهم ریختگی در اطلاعات دریافتی از دستگاه های اندازه گیری مثل: فلومتر، ترانسمیتر فشار و غیره، به همراه خواهد داشت.
